Vertalen = kunst + topsport

“Wie heeft er vandaag nog tijd over voor 300 woorden, de vertaling moet aan het eind van de dag geleverd zijn?”

Aha, zo gaat dat dus!

Als student vertaler Frans wilde ik in mijn stage graag het reilen en zeilen op een echt vertaalbureau meemaken. Opgetogen reed ik een paar keer per week naar het mooie Overijsselse Heino om bij PassworD te proeven van het werk in een vertaalbureau. Stapje voor stapje leerde ik werken met het vertaalprogramma Trados, kreeg ik de kans om een grote diversiteit aan teksten vanuit het Frans te vertalen en keek ik vanaf de zijlijn toe hoe projecten binnenkwamen en uiteindelijk in soms wel vijf of meer verschillende talen richting klant gingen.

Na een paar weken stak corona helaas een spaak in het wiel, maar de stage bleef gelukkig gewoon doordraaien. Vanuit huis logde ik in op de digitale PassworD-omgeving en overleg met collega’s verliep eenvoudig via Teams.

Maar terug naar het begin, “tijd over voor 300 woorden”? Huh, in mijn opleiding was ik  vaak wel een halve dag bezig om hetzelfde aantal woorden vertaald te krijgen en dan nog was ik niet tevreden. Vertalen is een kunstvorm, dat wist ik al, maar niemand had mij ooit verteld dat vertalen ook een topsport is. Want de klant stelt hoge eisen: in razendsnel tempo zet de vertaler de brontekst om in duidelijke en heldere taal met de juiste tone of voice. Net als in de danskunst komen bij vertalen kunst en topsport dus samen. Ook vereisen beide disciplines een hoge mate van wendbaarheid, in het ene geval van lichaam, in het andere geval van geest.

Wel is er één groot verschil: dansers treden op de voorgrond en kunnen na hun uitvoering rekenen op een daverend applaus. De vertaler daarentegen doet zijn werk in de luwte en blijft veelal onzichtbaar. Alleen literair vertalers hebben inmiddels bedongen dat hun naam op de omslag van een boek verschijnt. Met een beetje geluk valt hen in de boekrecensie zelfs nog een compliment ten deel. Het wordt hoog tijd dat alle vertalers deze lof toevalt. Bij deze dus: een hele diepe buiging.

Saskia de Graaff liep stage bij PassworD van september 2020 tot en met januari 2021.