Marjan Berk schrijft columns die ik soms lees omdat de titel me intrigeert. En waarschijnlijk ook omdat ik een zwak heb voor die bijzondere vrouw die op hoge leeftijd nog zo actief is. Haar columns worden gepubliceerd in het AD en dus ook in alle regionale bladen, want dat is één pot nat. Een van die bladen valt elke dag in mijn brievenbus.
Deze week heette haar column “Vertalerspassie”. Natuurlijk werd mijn oog naar dat woord getrokken, naar die combinatie van vertaler en passie. Hoe kan het ook anders. Ik ben immers vertaler en met veel passie ook nog. Ik werd erdoor getriggerd, want Marjan is wel schrijver, vast ook lezer, maar geen vertaler. Hoe kon zij begrijpen wat dat is, vertalerspassie?
Het kwam omdat ze aan de praat raakte met ene Elly Schippers, een erkend en gelauwerd vertaalster van grote literaire werken waar ik, tot mijn grote schande, nog nooit van had gehoord. Ze had zojuist een vertaling afgerond waar ze bevlogen over vertelde. Zo gepassioneerd, dat Marjan Berk stante pede naar de boekwinkel ging om het boek aan te schaffen. Literatuur kun je overduidelijk met passie vertalen.
Bij vertaalwerk denkt de buitenwacht dan ook steevast het eerst aan boeken. “Wat vertaal je, boeken?” Ik heb altijd een verrassend verhaal, want dat is nu juist wat ik niet doe. Ik ben actief op de zakelijke markt. In de afgelopen bijna dertig jaar zag ik teksten uit talloze vakgebieden aan me voorbijtrekken, maar er zat geen enkele roman tussen.
Mijn vakgebieden zijn tegenwoordig vooral economie, milieu, techniek en marketing. Leuke combinatie…
Ik zie puntige teksten over onderwerpen als smart cities, de laatste capriolen van Trump en de gevolgen daarvan voor de wereldeconomie, de nieuwe terminal van Schiphol of affiliate marketing. Terwijl ik vertaal, denk ik voortdurend aan de mensen die mijn tekst gaan lezen. Mensen die op de hoogte willen blijven van hun vak, maar weinig leestijd hebben vermoedelijk. Of inkopers die snel een goede indruk willen krijgen van een potentiële leverancier. Als de homepage hen niet aanspreekt, haken ze snel af.
Logisch dat recht-toe-recht-aan vertalen dan niet meer werkt. Want dat vraagt wel iets van je tekst. Die moet efficiënt, duidelijk en aantrekkelijk zijn om te lezen. Lezersgericht, geen lange zinnen, lauwe beleidstaal en egotripperij, maar verrassend helder en klantgericht.
Dit is geen vertalen meer. Dit is hertalen.
Voor dit type vertaalwerk mag je me elke nacht wakker maken.
Als dat geen vertalerspassie is, weet ik het niet meer.